Λάχεσις της Μαρίας Καρκαβατσάκη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αγγελάκη, είναι ένα εξαιρετικό κοινωνικό μυθιστόρημα, που κερδίζει τις εντυπώσεις από την πρώτη στιγμή, και τις απογειώνει με έναν μοναδικό και μεστό δικό του τρόπο.
Έχοντας διαβάσει όλα τα βιβλία της συγγραφέως, νιώθω κάθε φορά εντυπωσιασμένη. Γιατί κάθε φορά καταφέρνει να με αγγίξει με την ευαίσθητη και τρυφερή της γραφή, αλλά και με τα μηνύματα και τα διλλήματα που περνά στις ιστορίες της. Με ένα καταπληκτικό τρόπο μας μεταφέρει σε καταστάσεις και σκέψεις ειπωμένες όχι μέσα από μια εύκολη διαδικασία. Αλλά μέσα από μια διαδικασία που φανερώνει τα εμφανή και τα υποκρύπτοντα λάθη και μέσα από γεγονότα ή τους καταλυτικούς πρωταγωνιστές, παίρνει από το χέρι τους ήρωες της για να τους ξαναβγάλει στο φως.
Λάχεσις και Πεπρωμένο ορίζουν τις ζωές των ηρώων ή μήπως όχι;
Ορεινή Κορινθία Φενεός. Η Άννα είναι ένα συνετό και αγαπητό κορίτσι. Μοναχοπαίδι και αδυναμία των γονιών της που περιμένουν πως και πως να δουν τα όνειρα της να πραγματοποιούνται. Όνειρο της Άννας η εισαγωγή της στην Ιατρική σχολή. Με προσήλωση και με υπομονή καταφέρνει να πετύχει τον στόχο της. Πριν φύγει όμως για την Αθήνα για τις σπουδές της, θα πάρει μαζί της ένα μυστικό χρόνων, που θα της εκμυστηρευτεί η προγιαγιά της. Ένα μυστικό όμως που θα έχει πολλές προεκτάσεις και χτυπητές επισημάνσεις στο δικό της πεπρωμένο. Θα γίνει το σημάδι άλλα και ο προσωπικός της οδηγός στον δικό της Γολγοθά των επιλογών της.
Κανένας δεν έχει δικαίωμα να σε βασανίζει, ούτε εσύ έχεις δικαίωμα να τιμωρήσεις κανέναν. Τι ζωή θα πρέπει να είχε ζήσει κι αυτή η γυναίκα! Εννοείται πως δεν θα επιτρέψω ποτέ σε κανέναν να μου φερθεί άσχημα ούτε θα χρειαστεί να τιμωρήσω ποτέ κανέναν. Θα αγαπήσω και θα σεβαστώ εκείνον που θα με αγαπάει και θα με σέβεται το ίδιο. Αλλά έχω πολύ καιρό ακόμα για αυτά. Προτεραιότητα έχουν σπουδές μου μετά όλα τα άλλα άλλωστε η εποχή μου απέχει από την εποχή της Αγγέλας έναν αιώνα σκέφτηκε και χαμογέλασε.
Το Πεπρωμένο φυγείν αδύνατο όμως και έτσι η ηρωίδα μας θα μπλέξει σε μια ιστορία που θα της αποδείξει πως η Λάχεσις είναι αυτή που ορίζει τα πάντα ή τα περισσότερα από αυτά…η μήπως όχι; Η Άννα μέσα από τις επιλογές της, της αποφάσεις της, τις υπεκφυγές της, αλλά και τις σωστές ή λάθος επαναστάσεις της. Όπως και οι υπόλοιποι συνοδοιπόροι της σε αυτό το μυθιστόρημα, θα μας οδηγήσουν σε μια αλληλουχία συμπερασμάτων που βγαίνουν μέσα από την ζωή και την άνοδο της σκαλί σκαλί, καθώς ωριμάζει. Σε ένα ντόμινο γεγονότων που δένει το κάθε συναίσθημα απόλυτα με την κάθε επιλογή που κάνεις ή δεν κάνεις στην ζωή σου. Με την κάθε επιστροφή που πρέπει να κάνεις ώστε να ορίσεις εκ νέου τους στόχους σου. Να διορθώσεις τα λάθη σου και να επαναπροσδιορίσεις τα όνειρα σου. Αυτά που χάθηκαν σε μια λάθος στροφή της νιότης και του τυφλού έρωτα.
Όταν η Άννα φτάνει στην Αθήνα για σπουδάσει, η ζωή της ανατρέπεται από έναν μεγάλο έρωτα. Έναν έρωτα όμως που γίνεται ο εφιάλτης της. Ο Σταύρος θα μπει στην ζωή της σαν σίφουνας και θα ορίσει τα πάντα στον νοερό ασφυκτικό κλοιό που θα σχεδιάσει γύρω της. Πως γιατί επιτρέπουμε σε κάποιον να εξουσιάσει την ζωή μας; Μπορεί να γίνει ο έρωτας σκλάβος και να εξουσιάσει καρδιά και μυαλό; Ο έρωτας και ο φόβος αναμειγνύονται σε μια σχέση χειραγώγησης από έναν άντρα χειριστικό, τοξικό και εγωιστή. Και όταν αυτή σχέση φτάνει στα άκρα και ακυρώνει κάθε όνειρο και κάθε προσδοκία πως μπορείς να ξεφύγεις από το άχαρο τέλμα που σε εγκλωβίζει; Η Άννα θα προσπαθήσει να ξεφύγει από την δίνη των συναισθημάτων της και των βιαστικών αποφάσεων της. Κάνει την οργή στοργή. Προσπαθεί να γίνει τρυφερή ενώ αηδιάζει και νιώθει ασφυκτικά. Ο σκοπός της να συνεχίσει από εκεί που σταμάτησε. Να απεγκλωβιστεί από τα λάθη της και να ακολουθήσει ένα πεπρωμένο κόντρα στα δεδομένα που εκείνη έφτιαξε.
Όμως ο εγωισμός της κρατά μακριά τους ανθρώπους που μπορούν να σταθούν δίπλα της, εγωιστικά και πεισματικά. Θα το κάνει μόνο όταν ο κίνδυνος στενεύει τα περιθώρια και βάζει την ζωή της σε ένα επικίνδυνο μεταίχμιο ζωής και θανάτου. Θα προσεγγίσει τους μόνους που μπορούν να την βοηθήσουν Και τότε αυτό που θα έμοιαζε εντελώς αφύσικο, γίνεται φυσιολογικό μιας και ο θυμός, η οργή, ο φόβος, ο πανικός και κυρίως η προστασία αυτών που έχουν αγαπηθεί όσο τίποτα, αλλοιώνει την λογική και τα πάντα γύρω. Και οι ανατροπές της Λάχεσις έρχονται για άλλη μια φορά να αλλάξουν τραγικά ζωές και συνειδήσεις.
Επικεντρώνοντας τις σκέψεις μου
Μας βολεύει να πιστεύουμε πως όποιος έχει αμαρτίες αφού πεθάνει θα πάει στην κόλαση Μακάρι να ήταν έτσι οι περισσότεροι ζούμε στην κόλαση πολύ πριν πεθάνουμε έτσι έζησα και εγώ μία ζωή στην κόλαση
Νομίζω πως το παραπάνω παράθεμα, περικλείει όλο το απόσταγμα των συναισθημάτων που κουβαλούν στην ψυχή τους όλοι οι ήρωες, μετά από τις παρορμητικές αποφάσεις τους δικαιολογημένες ή μη. Γιατί εδώ είναι η κόλαση εδώ είναι και ο παράδεισος. Και μέχρι να έρθει η στιγμή να το διαπιστώσουν οι ήρωες μας, θα έρθουν σε επαφή με τους χειρότερους τους εφιάλτες τους και τις πιο ακραίες αποφάσεις τους. Θα βουτήξουν στην πύρινη θάλασσα των παρορμήσεων τους για να αναδυθούν και να εξαγνιστούν μέσα από τους ανθρώπους που θα βρεθούν απρόσμενα δίπλα τους και με την ηρεμία την υπομονή, αλλά και την κρυφή και επίμονη δύναμη τους θα αναδείξουν το πραγματικό συναίσθημα και της φιλίας και του έρωτα.
Η αντιπαραβολή του μεγάλου μυστικού της γιαγιάς Αγγέλας, με τα όσα θα βιώσει η Άννα και ο τρόπος που θα δεθεί το μυστικό με το πεπρωμένο της συγκλονιστικός.
Η θεϊκή απαλλαγή από το μαρτύριο γίνεται η μέγγενη που στοιχειώνει την γιαγιά Αγγέλα. Μιας και της δόθηκε η ευκαιρία να δώσει το δικό της στίγμα στην επιλογή αλλά και στην τιμωρία. Και εδώ είναι το εξαιρετικό δίλημμα που φτιάχνει η ιστορία μας και το μήνυμα που θέλει να περάσει. Πως ναι μεν υπάρχει το πεπρωμένο αλλά υπάρχει παράλληλα και η επιλογή που σου δίνεται να το αλλάξεις με την προσωπική σου βούληση και μόνο. Μην κρίνεις μην αθωώνεις μην τιμωρείς. Στο ίδιο ακριβώς δίλλημα θα βρεθεί και η Άννα έστω και αν ακούσια καθοδηγήσει τα γεγονότα της δικιάς της ζωής προς την κόλαση. Θα κάνει όλα αυτά που δεν πρέπει να κάνει. Και θα κρίνει και δεν θα αθωώσει και θα τιμωρήσει. Μέχρι να τα βρει με τον εαυτό της και να συναντήσει αυτόν που θα της δείξει πως ο έρωτας δεν είναι βία και ή αγάπη δεν είναι επιβολή.
«Τελικά, Αννούλα, αυτό είναι έρωτας! Να νιώθεις ασφαλής, ήρεμη, τρυφερή. Να βλέπεις τον άλλον δίπλα σου και να νομίζεις πως ονειρεύεσαι. Ν’ ακούς την αναπνοή του και να προσπαθείς να συγχρονίσεις τη δική σου αναπνοή! Να λαχταράς την αγκαλιά και τα φιλιά του και να τα περιμένεις για όσο χρειαστεί. Ωχ Θεέ μου, πρέπει να το παραδεχτώ, είμαι πολύ ερωτευμένη!» είχε γράψει σ’ ένα κομμάτι χαρτί μα βιάστηκε να το κρύψει ανάμεσα στις σελίδες του βιβλίου της
Όλα στροβιλίζονται στον βωμό της άτυπης ανθρώπινης εκδίκησης αλλά και στο αποτέλεσμα των ενοχών. Στο τελικό χρώμα που παίρνουν οι πράξεις μας απέναντι στο τι έπρεπε να κάνουνε και τι τελικά κάναμε. Στην επιβολή μιας ανθρώπινης Θείας δίκης που την θεωρούμε θεϊκή ενώ δεν είναι αφού εμείς είμαστε αυτή που την χαράξαμε έστω και αν άλλες αφορμές και αιτίες μας έδωσαν το πρόσχημα των τελικών πράξεων μας. Είναι ο άνθρωπος ικανός να παίξει τον ρόλο του Θεού και της δικαιοσύνης; Είναι ηθικό να αυτοδικήσει ακόμα και αν αυτό διασώσει κάτι αγαπημένο; Και πως τελικά η αυτοδικία μπορεί να γυρίσει ανάποδα εγκλωβίζοντας την ίδια την συνείδηση σε μια ατέρμονη μαύρη τρύπα που χάνονται τα πάντα μέσα στην σκοτεινή της δύνη.
Η συνείδηση γίνεται πολύ σκληρό μαξιλάρι όταν δεν είναι καθαρή. Υπάρχει όμως εκείνη η λεπτή γραμμή που ορίζει γεγονότα και πράξεις που αν γίνονταν αλλιώς θα άλλαζε η μοίρα των ανθρώπων. Σκοτώνεις για να μην σκοτωθεί κάποιος δικός σου; Διλήμματα, ενοχικά σκιρτήματα που αλλάζουν διαρκώς χέρια, ανατινάζοντας όνειρα, υποσχέσεις, αλλά ακόμα και διαδρομές σε μια ολόκληρη προσωπική πορεία.
Η συγγραφέας κατορθώνει να συμπυκνώσει καταπληκτικό μέσα σε μόνο μια εικόνα, μόνο σε ένα πλάνο τα αντιφατικά συναισθήματα ανθρώπων που βιώνουν τα αποτελέσματα των πράξεων τους αλλά και των βιωμάτων τους. Ποιο είναι εκείνο το χαρακτηριστικό που αλλοιώνει τον χαρακτήρα του Σταύρου; Και αντίστοιχα ποιο εκείνο το χαρακτηριστικό που αναγκάζει την Άννα να παραιτηθεί από τα όνειρα της; Γιατί ένας άντρας που φαινομενικά τα έχει όλα, αφήνει να τον καπελώνουν οι ανασφάλειες του; Οι φωνές εντός τους παλεύουν. Και περισσότερο μέσα στην ψυχή της Άννας που λοξοδρόμησε από τα θέλω της ξαφνικά και απότομα. Μέσα της ουρλιάζει. Η φωνή της εν δυνάμει γιατρού και η φωνή μιας γυναίκας κακοποιημένης και καταπιεσμένης. Πληγωμένης και συρρικνωμένης. Τα ίδια διλήμματα τα ίδια ενοχικά συναισθήματα που όμως κρύβουν την ανάγκη της απελευθέρωσης.
Ο ρόλος κλειδί της ιστορίας είναι ο ρόλος του μοναχού Αγαθάγγελου. Αυτός που δένει και λύνει τα πάντα τόσο στο ξεκαθάρισμα των χαρακτήρων, όσο και στο ξεκαθάρισμα των συναισθημάτων. Είναι αυτό που λέμε ο από μηχανής Θεός που δίνει με τις σημαντικές του και καθοριστικές επεμβάσεις του το διέξοδο σε κάθε αδιέξοδο. Όχι όμως με την ευκολία που νομίζουμε. Ρίχνει τα ψήγματα, δείχνει τα βήματα, ορίζει τα μονοπάτια ώστε η διέξοδος να γίνει ορατή, αλλά βατή και προσβάσιμη μόνο μετά από μια οικειοθελή και αναγκαία σύγκρουση με τα όσα έγιναν λάθος. Η σύγκρουση με τα λάθη είναι αναπόφευκτη και αναγκαία.
Ποιος το ορίζει το πεπρωμένο; Εμείς οι ίδιοι είμαστε η δικιά μας Λάχεσις. Μόνοι μας ορίζουμε το πεπρωμένο μας. Τα λάθη μας, μας το μαθαίνουν. Είναι όμως έτσι; Τα λάθη μας καθορίζουν το πεπρωμένο ή εκείνοι που δεν αφήνουν το περιθώριο να διορθώσουμε αυτά τα λάθη; Οικογενειακό περιβάλλον, συναισθηματικές πιέσεις, προσωπικά βιώματα και άλλα πολλά.
Δυνατά συναισθήματα σε ένα πολύ δυνατό και διδακτικό βιβλίο
Δυνατά συναισθήματα, έντονα διλήμματα και κατασταλαγμένα μηνύματα σε μια σύγχρονη ιστορία που δίνει μαθήματα ζωής, αυτογνωσίας και συγχώρεσης. Μια συγχώρεση όμως που έρχεται μέσα από την αναγνώριση των λαθών. Την ωριμότητα και την κατανόηση της πηγής των πράξεων που οδηγούν τη ζωή σε μια λανθασμένη πορεία. Είναι η μοίρα που καθοδηγεί τις πράξεις μας; Είναι η Λάχεσις που βάζει τη βούλα της στα όσα θα ζήσουμε ή είναι οι ίδιες οι πράξεις μας που ορίζουν τα πεπραγμένα της ζωής μας και θέτουν τις βάσεις για ένα μέλλον γεμάτο ενοχές και σε τέλμα ή για ένα μέλλον γεμάτο με πληγές και σημάδια, αλλά με μια δύναμη ικανή να ξεπεράσει το κάθε εμπόδιο μέσα από την ταπεινότητα και τη συγχώρεση; Ένα βιβλίο ήρεμη δύναμη που αν και έχει σκληρές σκηνές, σκληρές συμπεριφορές, ακραίες καταστάσεις, ωστόσο καταφέρνει να φέρει στην ψυχή μας την τρυφερότητα και την αγαλλίαση όσο λίγα βιβλία.
Συμπεριφορές που σε κάνουν να απολογείσαι την στιγμή που θα έπρεπε να επαναστατείς. Συμπεριφορές που σε κλείνουν στο καβούκι σου ενώ θα έπρεπε να σε βγάζουν από την φωλιά της εικονικής ασφαλείας σου και να σε κάνουν διεκδικητή της ίδιας της ζωής σου και της ίδιας της αξιοπρέπειας σου. Ποια τα κίνητρα της εξάρτησης; Ποια τα κίνητρα της υποβάθμισης της ίδιας της προσωπικότητα σου; Ποια τα κίνητρα της εμμονής σε κάτι που σκοτώνει δίνοντας σου ψεύτικες ανάσες;
Ένα βιβλίο αφιερωμένο σε όλες τις γυναίκες που τους έχει ασκηθεί βία τόσο ψυχολογική, όσο και σωματική. Και αφιερωμένο σε όλες αυτές που βρήκαν το θάρρος, την δύναμη και την αντοχή, να σηκώσουν κεφάλι και να αναστήσουν την ζωή τους από την αρχή.
Εν κατακλείδι
Το Λάχεσις της Μαρίας Πρινάρη Καρκαβατσάκη είναι ένα βιβλίο που διδάσκει, νουθετεί και καθοδηγεί με έναν δικό του μοναδικό τρόπο τις πράξεις μας προς τον τελικό τους προορισμό, που είναι και θα είναι πάντα η δικαιοσύνη των νόμων. Το σπάσιμο της σιωπής και η διεκδίκηση αυτών που αξίζουμε στην ζωή μέσα από όλα τα όμορφα συναισθήματα που αξίζει η ψυχή μας. Ένα βιβλίο από αυτά που το προτείνω με κλειστά μάτια.
